In kamp Moria moet men soms wel jaren wachten voordat ze asiel krijgen en verder kunnen reizen binnen Europa. DE uitgelezen situatie voor mensensmokkelaars die een zakcentje willen verdienen. Ik vraag me af welke manieren er zijn waarop vluchtelingen sneller aan papieren kunnen komen. De zoektocht naar de ticket to freedom begint.
Ik kom de 21-jarige Edris tegen uit Afghanistan. Hij laat me een filmpje zien op zijn telefoon. ‘Hier woon ik’, zegt hij. Ik zie een overvol kamp waar mensen zelfs buiten de hekken op kartonnen matjes bivakkeren, omdat er geen plek meer is in de reguliere tenten binnen het kamp. Mensen die al uren staan te wachten in de foodline voor een schraal bordje eten. En overal vuilnis.
‘Dit is geen plek waar ik wil wonen’, aldus Edris.
Even later laat hij me een app-gesprek zien met tientallen foto’s van paspoorten. Het blijkt te gaan om een contactpersoon uit Athene die valse papieren verkoopt. Je hoeft er alleen maar eentje uit te zoeken waar je zelf een beetje op lijkt, diep in de buidel te tasten en voila; je nieuwe identiteit is geboren.
‘Ik heb er al één gevonden die ik wil hebben’, zegt Edris. Hij laat me een ID zien van een Koreaanse man die 17 jaar ouder is dan hijzelf.
‘Hier woon ik. (…) Dit is geen plek waar ik wil wonen’
Edris komt uit een familie met drie kinderen waarvan hij de oudste is. Hij wil liever niet te veel praten over zijn familie, want het maakt hem boos en verdrietig door wat hij heeft meegemaakt. Zelf heeft hij al het contact met zijn familie verbroken. Hij heeft nooit de kans gekregen een eigen leven op te bouwen. Nooit de mogelijkheid gekregen om te studeren. Edris werd door zijn vader gebruikt voor zijn eigen persoonlijke gewin. Het werk dat hij al sinds zijn twaalfde deed, heeft hij nooit uitbetaald gekregen. Alles ging direct naar het vastgoedbedrijf van zijn vader, die eigenaar is van enorme woontorens en met de verhuur van appartementen goed geld verdient. Hij heeft eveneens banden met de Afghaanse mafia.
Edris en zijn familie hebben zelf altijd in een klein dorp gewoond in het zuiden van Afghanistan. Het was er veilig en het leven was er relatief goed. Mede door het geld en de macht van zijn vader in de onderwereld. Maar omdat hij nooit zelf de kans heeft gekregen een eigen toekomst op te bouwen en bang was zich los te wreken van zijn vader, besloot hij Afghanistan te verlaten.
Een neef, die eerder Afghanistan was ontvlucht en in een vluchtelingenkamp in Griekenland terecht was gekomen, beloofde hem gouden bergen. Het zou er goed vertoeven zijn, en je zou er zonder te werken geld krijgen van de regering.
Edris zag zijn kans schoon. Het weinige dat hij had liet hij achter en vloog van Afghanistan naar Iran, van Iran naar Istanbul, en ging met de boot van Istanbul naar Athene. Althans, dat dacht hij. De man die hij €1600 had betaald voor de oversteek van Turkije naar Athene bleek een oplichter te zijn. Hij kwam 2 uur later met de boot aan op Lesbos.
Edris kwam van een koude kermis terug toen hij zich realiseerde dat hij in de hel genaamd Moria terecht was gekomen. De gouden berg die hem was beloofd was een illusie. En de €90 waar hij als vluchteling maandelijks recht op heeft, brengt hem niet veel verder. Maar een weg terug is er niet.
Edris zit nu al 6 maanden op Lesbos, zonder enig uitzicht op de toekomst. Inmiddels heeft hij werk gevonden op Lesbos. In een klein dorpje verderop is hij werkzaam als conciërge waar hij per maand €600 voor krijgt. Alles wat hij tot nu toe heeft verdiend heeft hij opgespaard.
‘Ik heb al €3600, nog maar €900 en dan kan ik hier weg’. Het is de prijs voor zijn nieuwe identiteit. Over een paar dagen heeft hij de eerste afspraak in Athene om een voorschot te betalen voor zijn nieuwe Koreaanse ID, wat hem verder zou moeten helpen zijn dromen te verwezenlijken.
Alles is al uitgestippeld. Hij zal van Griekenland eerst naar Ierland vliegen; daar schijnt de beveiliging het minst te zijn. Vervolgens wil hij naar Parijs. Het is een droom er als kok aan het werk te gaan. Of iets met fotografie te doen. En over tien jaar wil hij misschien een gezin. Zijn eerste woordjes Frans kent ie al.
Helaas liegen familieleden vaker over hun situatie in de vluchtelingenkampen. Uit bescherming van familie, schaamte te hebben gefaald, of omdat ze geld hebben geleend en niet eerlijk durven te zijn. Met selfies op het strand laten ze zien hoe goed ze het hebben. Maar wanneer je Moria hebt gezien weet je wel beter. Op allerlei manieren probeert men de de hel van Maria te ontvluchten en aan valse papieren te komen. Soms zitten ze zelfs al in het vliegtuig, waar ze na een extra paspoortcontrole alsnog eruit worden gepikt. Ik kan alleen maar hopen dat Edris wel slaagt met zijn nieuwe Koreaanse identiteit Moria uit te komen.
